แนวคิด exclusivism เริ่มต้นจากท่าทีของศาสนาทั้งหลายที่ศรัทธาว่าศาสนาของตนเที่ยงแท้ที่สุด และเชื่อว่าความศรัทธานั้นจะนำไปสู่เป้าหมายของศาสนาได้ ศาสนาคริสต์ในกระบวนทรรศน์ยุคกลางยืนยันว่า 1) ไม่มีใครสามารถเข้าถึงพระเจ้าหรือสมควรได้รับความรอดโดยความพยายามของพวกเขาเอง 2) พระเยซูทรงเป็นพระเจ้าดังนั้นศาสนาคริสต์จึงเหนือกว่า และ 3) ศาสนาต่างสอนสิ่งที่แตกต่างกัน จึงไม่สามารถที่จะถูกทั้งหมดได้
ทั้งนี้ หลักการสำคัญของแนวคิดนี้ก็เพื่อที่จะให้เน้นการศึกษาวิวรณ์จากคัมภีร์ศาสนาเพื่อการยืนยันความถูกต้อง (verification) และไม่ยอมให้เกิดการบิดเบือนในทุกระดับ ไม่ว่าจะในทางวิชาการหรือการประยุกต์เพื่อเผยแผ่ก็ตาม
...ในการขยายความไปในด้านต่าง ๆ ได้นำท่าทีของการสอนให้เน้นศรัทธาเป็นสำคัญ เพื่อให้เกิดการนอบน้อมในพระเจ้าอันเป็นสิ่งสูงสุด แล้วพร้อมปฏิบัติตามคำสอนอย่างเต็มใจ
...อย่างไรก็ตาม การยกว่าคำสอนของตนเหนือกว่าได้ทำให้เกิดการกดข่มศาสนาและผู้นับถือศาสนาอื่น และการที่ไม่เชื่อว่าคำสอนของศาสนาทั้งหลายจะถูกไปเสียทั้งหมด ทำให้มีการโจมตี/จับผิดคำสอนอื่น ๆ และเมื่อพบว่าผิดก็นำไปสู่การลงโทษ การปราบปราม มิให้คำสอนผิดนั้นได้เผยแผ่ ความสุดขั้วของทั้งสองแนวคิดนี้สุดท้ายได้ลุกลามจนเกิดสงครามระหว่างศาสนาและระหว่างลัทธิขึ้น เป็นความสูญเสียอย่างสำคัญในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ
