ผู้คนมักจะตั้งต้นเรียนรู้โดยการเข้าถึงและศึกษาข้อมูลจำนวนมาก โดยหวังว่าจะซึมซับสิ่งที่เป็นประโยชน์ในกระบวนการนี้ได้ แต่ข้อมูลมีมากเกินไป การคิดอย่างมีวิจารณญาณ (critical thinking) จึงเป็นแนวทางในการเน้นว่า เราจะต้องให้ความสนใจ (attention) และประเมิน (evaluation) ข้อมูลก่อนที่จะรับหรือปฏิเสธข้อมูลนั้น แต่ผลของการคิดวิจารณญานได้ส่งผลตามให้คนเลือกที่จะปฏิเสธก่อนโดยที่ยังไม่ได้คิดให้รอบคอบ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของหลักวิจารณญาณ (critical theory) โดยกระบวนการสำคัญของการคิดอีกอย่างที่ต้องกระทำร่วมกันคือ การคิดอย่างถี่ถ้วน (thorough thinking) เพื่อการวิเคราะห์ วิจักษ์ผ่านมุมมองต่างๆ อย่างดี เพื่อให้เข้าใจในความคิดของฝ่ายต่างๆ ได้ จึงจะนำไปสู่สมรรถนะตัดสินใจที่จะเลือกวิธีปฏิบัติและเป็นการวิธานเพื่อการปฏิบัติที่ดีได้