วิถีของชีวิตเป็นหัวใจสำคัญหนึ่งสำหรับแนวคิดปรัชญากระบวนทรรศน์ยุคกลางที่ปรัชญาหลังนวยุคสายกลางให้ความสนใจ โดยปรัชญายุคกลางจะใช้ในความหมายของ means อันหมายถึง เส้นทางที่นำไปสู่เป้าหมายสูงสุดของชีวิต โดยในทางศาสนาได้สนใจในส่วนของโลกหน้า (after life) โดยเชื่อมโยงว่าผลจากการปฏิบัติตนในโลกนี้จะเป็นปัจจัย(เหตุ) สำคัญสำหรับชีวิตในโลกหน้า ส่วนที่มนุษย์มีในตนคือ ชะตา (fate) อันเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเมื่อสิ่งนั้นบังเกิด (emergence) และมนุษย์จะเดินมุ่งหน้าไปตามเจตจำนง (intention/will) ที่มีปัญญา (intellect) เป็นเครื่องกำกับ เกิดเป็นลำดับการดำเนินชีวิตไปตามเวลาที่ดำเนินไป จึงเกิดเป็นเส้นทาง (path) หรือหลักการ/กระบวนการสำหรับการดำเนินชีวิต (course) เป็นหนทางดำเนินไป (road) และเป็นสิ่งที่ชีวิตได้ดำรงและคงอยู่ (remain)
ปรัชญานวยุคเป็นผู้ที่สนใจความสุขแต่ในโลกนี้ จึงเปลี่ยนจาก means มาใช้ way of life เพื่อให้มนุษย์นิยามกรอบเพียง ชีวิตในโลกนี้ และสนใจการแสวงหาความสุขด้วยวิธีต่างๆ โดยให้คุณค่าเท่าเทียมกัน แต่ในทางปฏิบัติก็ได้สร้างวิถีของชีวิตสมัยใหม่ (modern life) ให้ทุกคนได้มุ่งไปในทิศทางเดียวกัน
ปรัชญาหลังนวยุคสายสุดขั้ว มองว่าชีวิตในโลกนี้แสนน่าเบื่อ น่าหดหู่ น่าสงสาร จึงพึงตื่นจากการหลอกตัวเองว่ามีความสุข จงให้เสรีภาพแก่ตนในการเลือกความสุขที่แท้จริงของตน (actual happiness)
ปรัชญาหลังนวยุคสายกลาง รื้อฟื้นความเข้าใจใหม่จากปรัชญายุคกลาง โดยเห็นว่า วิถีของชีวิตเป็นการเคารพคุณค่าของชีวิตและชะตาของแต่ละบุคคล การตัดสินใจเลือกวิถีชีวิตของแต่ละคน พึงเริ่มจากการรู้จักและเข้าใจตนเอง จากนั้นเลือกสรรวิถีการดำเนินชีวิตที่เหมาะสมกับตน โดยทดลองใช้ชีวิตแบบนั้นๆ และตัดสินใจเลือกในที่สุด เมื่อตัดสินใจเลือกแล้วก็ปฏิบัติบนวิถีการดำเนินชีวิตนั้นจนเกิดเป็นความประพฤติดีเพื่อตรงไปสู่เป้าหมายสูงสุดของชีวิต (เฉพาะตน) โดยต้องรับผิดชอบต่อผลตามที่เกิดขึ้นจากการประพฤติปฏิบัติของตนตลอดช่วงชีวิตนั้นอย่างเต็มสมบูรณ์พร้อม
#ปรัชญาสวนสุนันทา #ปรัชญาและจริยศาสตร์ #philosophy_and_ethics #มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา
