“ทำดีได้ดีมีที่ไหน ทำชั่วได้ดีมีถมไป” นี่คือวลียอดฮิตของคน พ.ศ. นี้
พระไพศาล วิสาโล แสดงธรรมเป็นข้อเตือนใจไว้ว่า “เดี๋ยวนี้เราทำบุญเหมือนกับเราซื้อหุ้น หุ้นตัวไหนให้ผลตอบแทนสูงกว่าก็ซื้อหุ้นตัวนั้น เวลาทำบุญก็คำนวณว่าทำกับใครได้อานิสงส์มากกว่า เวลาทำบุญ อย่ามัวไปขวนขวายหาว่าพระรูปนี้เป็นพระอริยเจ้าหรือไม่ เป็นพระอรหันต์หรือเปล่า ให้ถามตัวเองว่ามีศีลไหม ถ้าเรามีศีลมาก ทางที่เราทำบุญที่เราบำเพ็ญ ก็มีอานิสงส์มากตามไปด้วย”
จริงๆ แล้วคำว่า “ดี” ในที่นี้ “ไม่ได้หมายถึงผลประโยชน์” แต่หมายถึง การเติบโตของกุศลธรรมภายใน ได้แก่ อโลภะ อโทสะ อโมหะ พูดง่ายๆ ก็คือ การทำดีเป็นไปเพื่อ “การละความเห็นแก่ตัว”
ผลประโยชน์แม้จะเกิดขึ้นได้แต่ก็ถือเป็น “ผลพลอยได้” เท่านั้น แต่ถ้าเก็งผล เก็งกำไร ตั้งแต่ต้น ทั้งลาภ ยศ สรรเสริญ สุข เลยกลายเป็นว่าทำด้วยเจตนาอันเป็นโลภะ (ความโลภ) ตั้งแต่ต้น เมื่อเจตนาเป็นอกุศลเช่นนี้ จะให้บังเกิดผลลัพธ์ที่ดีได้อย่างไร?
การทำดี แต่ทำเอาเข้าตัว คือ ทำตัวเป็นผู้ “รอรับผล” “คาดหวัง” นู่นนี่สารพัด แสดงให้เห็นถึงการขับเคลื่อนของ “โลภะ” ที่อยู่เบื้องหลัง แล้วมาดีดดิ้นภายหลังว่าทำดีไม่ได้ดี นั่นเพราะเจตนาเริ่มต้นคือทำเพื่อเอา เหตุคือโลภะ (ความโลภ) เมื่อเหตุไม่ดีจะให้ผลมันออกมาดีได้อย่างไร?
ขณะที่ทำ “เอาเข้าตัว” ด้วย “ความหวังดี” สิ่งดีๆ มักจะเกิดขึ้นก่อนในเบื้องต้น แล้วจบลงด้วยความขมขื่นในท่ามกลาง ก่อนที่เราจะ “รู้สึกตัว” ในที่สุด นี่เป็นกฎของธรรมชาติ เป็นธรรมชาติที่ไม่ได้ขึ้นกับความคาดหวังของใครเลย
.........................
แหล่งอ้างอิง
เมธา หริมเทพาธิป, ผศ.ดร. (2566). เอกสารประกอบการสอนรายวิชาปรัชญาและจริยศาสตร์หลังนวยุค (PHE 9104). สาขาปรัชญาและจริยศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
ศึกษาบทความอื่นๆ เพิ่มเติมได้ที่...
https://weoneness.com/author/metha-harimtepathip/
https://www.gotoknow.org/user/0818150908/profile
https://philosophysuansunandha.com/.../paradigm5.../
www.philosophy.grad.ssru.ac.th
#ปรัชญาสวนสุนันทา #ปรัชญาและจริยศาสตร์ #SSRU #philosophy #gradssru #philosophy_and_ethics